W celu uniknięcia cierpień i nudy, każdy z nas poszukuje sposobów na wypełnienia życia.
Zazwyczaj spędzamy czas na sześć sposobów:
1) Wycofywanie i zamykanie się w sobie
2) Kontakty rytualne
3) Zabijanie czasu
4) Granie w gry psychologiczne
5) Praca (zaangażowanie w aktywność)
6) Od czasu do czasu spędzają ze sobą chwile intymności
Wycofywanie następuje poprzez fizyczne odejście, bądź poprzez wyłączenie się psychologiczne i pozostawanie z własnymi myślami. Może być to decyzja podjęta z potrzeby samotności, zebrania myśli, czy czerpania z potencjału własnej osobowości. Czasem ucieczka w fantazję jest lepsza niż słuchanie nudnego sprawozdania. Zdarza się, że wycofujemy się na z góry zaplanowane pozycje, przeczuwając awanturę lub zbliżającą się konfrontację, albo odsuwamy się w celu uniknięcia cierpienia lub konfliktu. Psychologiczne wycofanie przebiega najczęściej w dziedzinie fantazji. Np. wyobrażamy sobie własne błyskotliwe repliki albo doznawanie przyjemności bez ograniczeń. Może być również w stronę wyobraźni twórczej, bądź też wyuczonych obaw lub oczekiwania katastrof.
Kontakty rytualne to codzienne zwroty, których celem jest nadanie sygnału rozpoznania drugiej osoby. Pozwalają one na dobre funkcjonowanie towarzyskie, dostarczają środków rozpoczęcia relacji, pozwalają zyskać na czasie, gdy trzeba rozwiązać problemy związane z etykietą. Niektóre kultury, ugrupowania religijne, partie polityczne, stowarzyszenia czy kluby doskonale strukturalizują swój czas dzięki bardzo złożonym rytualnym zachowaniom. Dla wielu ludzi rytuał staje się sposobem na życie, pozwala na przetrwanie z zachowaniem minimum kontaktu.
Zabijanie czasu to powierzchowne pogawędki o samochodach, pogodzie, sporcie, przepisach kulinarnych, modzie czy wystroju wnętrz. Zabijane czasu podobnie jak rytuały przebiega bez większego zaangażowania. Pozwala na poznawanie siebie nawzajem, wymienianie opinii bez zwracania uwagi na realne fakty, umożliwia wybór tematu rozmowy zapewniający poczucie bezpieczeństwa.
Gry psychologiczne zgodnie z definicją Berna są „powtarzającym się zbiorem transakcji, pozornie racjonalnych, zawierających ukrytą motywację, lub prościej jest to seria transakcji zawierających jakiś chwyt”. Grę utrudniają uczciwe, intymne stosunki między partnerami. Gramy dla zwrócenia na siebie uwagi, wzmocnienia przekonań na swój temat, względnie potwierdzenia wiary w przeznaczenie. Gry się powtarzają. Zaskakują nas te same słowa, taki sam sposób reagowania. Zmienia się tylko czas i miejsce.
Aktywność ma największy związek z realną rzeczywistością. Jej najbardziej typowym przykładem jest praca, to co ludzie mają do wypełnienia lub co chcą realizować sami albo we współdziałaniu. Kiedy któraś z aktywności, równie ważna jak inne, dobiega końca, wykonawca zaczyna odczuwać pustkę, niepokój lub ma poczucie bezużyteczności. Problem staje się szczególnie wyraźny, gdy aktywność stanowiąca główną formę strukturalizacji czasu, np. praca, wychowanie dzieci,czy studia, kończy się nagle. W czasie trwania jednej aktywności pojawiają się nieraz różne formy strukturalizacji czasu: rytuały, zabijanie czasu, a nawet intymność.
Intymność wyklucza gry. Powstaje na ogół w rzadkich chwilach relacji z drugim człowiekiem, kiedy budzi się empatia, czułość i poczucie bliskości, zakłada rzeczywiste zainteresowanie drugim człowiekiem. Dwie osoby mogą pracować razem, mieszkać przez całe lata, nie zauważając się nawzajem i nie słuchając. A jednak zdarzają się chwile, gdy człowiek dostrzega drugiego po raz pierwszy – widzi jego istotę, sposób wyrazu, ruchy, różne jego aspekty. Poczucie intymności może się wydarzyć w tłumie lub w trwałym przyjacielskim związku. Moment intymności pojawia się gdy na ułamek sekundy jesteśmy świadomi więzi z drugim człowiekiem. Często powstaje ona w efekcie wykonywania tej samej czynności jak praca w ogródku, czy słuchanie koncertu. Przebywanie dłużej w intymności niesie ryzyko. W intymnej relacji jesteśmy bardziej podatni na zranienie i bardziej przeżywamy możliwość odrzucenia.
Czas jest strukturalizowany w procesie przejawiającym się w dawania, brania lub unikania kontaktu ze światem.
Wycofanie jest sposobem unikania, rytuały i zabijanie czasu dostarczają minimalnego, powierzchownego kontaktu. Gry pozwalają na jego utrzymanie, często z negatywnym skutkiem.
Jedynie aktywność i intymność umożliwiają zbudowanie prawdziwej i pozytywnej relacji.
